در زمان های دور که علم داروسازی و شیمی هنوز برای انسان ها به طور کامل کشف نشده بود، طبیبان از گیاهان به عنوان دارو استفاده می کردند. آن ها با آزمون و خطا های بسیار روی گیاهان به فواید هر کدام پی می بردند. در قرن های گذشته تمام داروها از گیاهان و مواد معدنی موجود در طبیعت بودند حتی در حال حاضر نیز بخش زیادی از داروها از گیاهان به دست می آیند. با به وجود آمدن الفبا و نوشتن و خواندن خواص دارویی گیاهان در سراسر جهان به صورت مکتوب پخش شد و به این ترتیب اولین منابع علم گیاه پزشکی و طب سنتی در این زمان به وجود آمد.
استفاده از عرقیات گیاهی در ایران سابقه ای دیرینه دارد. متخصصان طب سنتی برای درمان بیماری هایی مانند کبد چرب، سنگ کلیه، چاقی و …انواع مختلفی از آن ها را تجویز می کنند. بنابراین نحوه تولید عرقیات از گیاهان بسیار قابل توجه است. گیاهان دارویی به صورت های مختلف خام یا خشک شده یا عرق گیری شده به مصرف می رسند.
گلاب گیری با دیگ
عرق گیری چگونه انجام می شود؟
تولید عرقیات به دو صورت سنتی و صنعتی انجام می شود. عرق گیری سنتی با قابلمه های بزرگ انجام می شود و نسبت به دیگ سختی ها و عوارضی را به دنبال دارد. دیگ های عرق گیری ایمن و بهداشتی تر عمل می کنند. آن ها مناسب فضاهای بزرگ و البته کوچک مانند منزل یا کارگاه های کوچک هستند و در اندازه ها و ظرفیت های مختلف با توجه به نیاز شما عرضه می شوند. در کارخانه هایی که عرق گیری صورت می گیرد، قبل از شروع کار مواد اولیه در آزمایشگاه از نظر شیمیایی و میکروبیولوژی آزمایش می شوند و در صورت مطابقت با استاندارد های ملی وارد می شوند. در تمام فصول سال عرق گیری با گیاه تازه یا خشک شده انجام می شود. دیگ عرق گیری از جنس آلومینیوم، مس یا استیل ساخته می شوند که دیگ های عرق گیری تمام استیل کارایی بیشتری دارند.
گلاب گیری با دیگ
شست و شوی گیاهان قبل از عرق گیری می تواند به صورت مکانیزاسیون با استفاده از استخرهای آبکشی و سانتریفیوژ یا به صورت سنتی با ظروف آبکش انجام شود. اما گل محمدی را قبل از ریختن در دیگ گلاب گیری نمی شویند. گل محمدی در فصل بهار شکوفه می کند و بهترین زمان برداشت آن ماه اردیبهشت است. گلاب گیری در کاشان که در این فصل انجام می شود، هر ساله طرفداران زیادی به آن جا سفر می کنند. با توجه به فروش بالای عرقیات گیاهی کسب و کار هایی به این منظور شکل گرفته اند که تأثیر خوبی بر اشتغال داشته است. این دیگ ها با حجم ها متفاوتی ساخته می شوند و برای شروع و گسترش فعالیت اقتصادی مناسب هستند.
دیگ عرق گیری چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟
دما و زمان در کارکرد دیگ عرق گیری بسیار مهم است. دماهای بالا از کیفیت عرقیات کم می کند و با اثر روی دیگ مواد سربی یا سرطان زا وارد آن می کند. با وارد شدن سرب یا قلع به مخزن مواد داخل آن سیاه رنگ شده و بوی بدی به وجود می آید. پس برای بهره بردن از عرق گیری باید از دیگ های استیل بدون سرب و لحیم کاری با دمای پایین استفاده کرد. دیگ های عرق گیری و گلاب گیری مانند دیگ های بخار عمل می کنند و به یک راه خروجی برای گازها و بخارات نیاز دارند. وجود اگزوز استفاده از این دیگ ها را ایمن تر کرده است علاوه بر آن از بالا رفتن بیش از حد دما جلوگیری کرده و باعث خنک سازی می شود.
